De dood bespreken: ‘Soms is het voor een kind genoeg om te weten dat een tante ze opvangt’

Praten over de dood is actueler dan ooit. Door corona en de oorlog in Oekraïne zijn kinderen er meer dan normaal mee in aanraking gekomen. Rouwdeskundige Hanne van Willigenburg geeft aan dat het van belang is dat ouders het gesprek over de dood aangaan met hun kinderen.

A

Kinderen gaan anders met de dood om dan volwassen. Ze hebben geen schaamte om te praten over de dood en vragen gewoon wat ze willen weten. De kunst voor de ouders is om hun eigen emoties niet in de weg te laten staan om dit belangrijke onderwerp aan te snijden, aldus van Willigenburg. Zij ondersteunt zelf kinderen en hun gezinnen bij verlies door een scheiding, ziekte of (naderend) overlijden.

Niet praten over de dood werkt averechts

Ouders willen hun kinderen graag beschermen voor de dood, het brengt immers pijn en verdriet mee. Maar kinderen voelen en begrijpen heel veel. Uiteindelijk hebben ze er meer aan om te leren omgaan met verlies, dan om afgeschermd te worden. Tijdig praten over de dood bereidt ze voor op verlies in de toekomst.

Kinderen hebben vaak heel veel vragen. Waarom gaat iemand dood, wat gebeurt er dan, waar gaat diegene heen? Volwassenen vinden dit vaak moeilijk te beantwoorden, maar ook ‘ik weet het niet’ is een goed antwoord. Een kind mag ook zien dat ook een volwassene niet alle antwoorden heeft. Om te voorkomen dat je teveel of te weinig informatie geeft is het belangrijk om aan het kind zelf te vragen wat het wil weten. Zo kom je er ook achter wat er in het hoofd van jouw kind omgaat.

Bang voor de dood

Kinderen in de basisschoolleeftijd kunnen de dood iets heel engs vinden, verteld de rouwdeskundige. Zij beseffen zich dat de dood echt een einde is. Die angst kan groter worden als de dood dichterbij komt, bijvoorbeeld door het nieuws, of het overlijden van de opa van een vriendinnetje. Kinderen worden dan bang dat het in de eigen familie ook gaat gebeuren.

Als je kind bang is, hoef je het als ouder niet mooier te gaan maken dan het is. Het kan voldoende zijn om bijvoorbeeld te bepreken waar het kind gaat wonen als de ouders iets zou overkomen. Voor de ouders is dit gesprek vaak ongemakkelijker dan voor het kind. Weten dat je lievelingstante je opvangt kan al geruststellend zijn. Door er op deze manier over de dood te praten haalt de lading van het onderwerp af.

Niet bewaren tot het zover is

Van Willigenburg geeft het advies om niet pas te gaan praten over de dood als het kind daadwerkelijk meemaakt dat iemand in zijn of haar omgeving overlijdt. De emoties lopen op zo’n moment te hoog op om nog een goed en rustig gesprek te kunnen voeren. Zij adviseert om het spelenderwijs ter sprake te brengen. Ook als bijvoorbeeld een huisdier overlijdt is het belangrijk om met het hele gezin afscheid te nemen. Maak bijvoorbeeld een kistje, begraaf het dier en haal samen herinneringen op. Op die manier leren kinderen om met verlies om te gaan en dat afscheid nemen deel van het leven is.

Lees dit artikel op: AD

Of lees verder op Baby en Kind: De schoolmoestuin is terug van weggeweest: ‘Opeens lust m’n kind spinazie’