Tienermoeders

Ilse, kinderpsycholoog Tienermoeders

Eind maart 2011 wordt Nederland opgeschrikt door het nieuws dat een 12-jarig meisje tijdens een schoolreisje plots is bevallen. Nog voordat er ook maar iets duidelijk is over wie de vader van de baby is, wordt de discussie over tienermoeders in de media aangezwengeld. Een discussie waarin vooroordelen overheersen en er nauwelijks stil wordt gestaan bij kansen en mogelijkheden die ook tienermoeders hebben. Over het algemeen helpt de media ons een aardig handje op weg om een negatief beeld te vormen over tienermoeders. Maar waar een wil is, is een weg!

zwanger raken in de pubertijd

De puberteit is een levensfase waarin ieder kind in hoog tempo allerlei verandering doormaakt. De belangrijkste veranderingen doen zich voor in de lichamelijke ontwikkeling, zoals de groeispurt en de menstruatie, in de psychische ontwikkeling, waarbij onder meer de ontwikkeling van de eigen identiteit een belangrijke rol speelt, en in de sociale ontwikkeling waarin het loskomen van ouders en het op zoek gaan naar de eigen identiteit te midden van leeftijdsgenoten en de maatschappij een grote taak is. Maar wat gebeurt er als iemand in deze toch al turbulente periode in zijn leven (onverwachts) zwanger raakt? Wat voor invloed heeft dit en hoe gaat iemand hier mee om?

Zwanger in je pubertijd

Wanneer je zwanger raakt in de pubertijd, kom je opeens voor een nog veel grotere opgaaf te staan dan je ‘enkel’ goed door de pubertijd en de daarbij horende taken heen te slaan. De zoektocht naar je eigen identiteit neemt ineens een heel andere vorm aan. Waar de meeste pubers nog bezig zijn zich af te vragen welke muziek ze nou echt leuk vinden, welke kleding ze het liefste dragen. Of wat hun goede en slechte eigenschappen zijn, heb je als zwangere tienermoeder weinig ruimte meer over om je hier mee bezig te houden.

Dit verschuift zich naar welke kleur babykamer je mooi vindt. Of je liever borstvoeding of flesvoeding geeft. En in plaats van je af te vragen wie je bent, komt de vraag naar boven hoe je als moeder zult zijn. Een vraag die al spannend is voor iedere aanstaande moeder, laat staan voor een tiener. Die zich tot voor kort nog enkel op zichzelf hoefde te richten en nu ineens de verantwoordelijk over en kind gaat dragen.

En dan nog niet gesproken over de plaats die je inneemt tussen andere mensen. De meeste pubers maken zich los van hun ouders en zijn op zoek naar welke vrienden bij hen passen. Maar als zwangere tienermoeder zul je geconfronteerd worden met vooroordelen die mensen over je hebben, mensen die heel nieuwsgierig zijn, maar ook dat je de tijd die je normaal gesproken met vrienden doorbrengt anders in zult moeten delen.

Steun voor tienermoeder

Steun vanuit de omgeving is voor een tienermoeder erg belangrijk, juist omdat er zo veel op je afkomt. Het gaat dan om praktische steun. Zoals waar ga je wonen en met wie, heb je voldoende geld om je kind op te voeden. Kun je nog naar school of moet je gaan werken. Wie gaat er op je kind passen, maar ook om emotionele steun. Juist deze laatste vorm van steun is erg belangrijk om je door moeilijke periodes heen te slaan. Maar omdat een tienerzwangerschap vaak onverwachts is, kan dit voor de omgeving moeilijk te accepteren zijn en nemen belangrijke personen soms afstand. Terwijl een zwangere tiener die steun juist extra nodig heeft om zowel haar eigen ontwikkeling goed vorm te geven, maar daarnaast ook nog eens voldoende aandacht te kunnen hebben voor de ontwikkeling van haar kind.

Genoeg redenen om ons zorgen te maken. Zorgen of een tiener wel in staat is zich in korte tijd op zo’n heel nieuw leven voor te bereiden. En de verantwoordelijk over een kind te dragen. Daar is geen eenvoudig antwoord op te geven. Of een tienermoeder daar in zal slagen, hangt af van allerlei factoren. Zoals de steun die ze van anderen krijgt, haar financiële mogelijkheden en haar eigen karakter. Het opvoeden van een kind gaat gepaard met hoogte en dieptepunten, ook voor een tienermoeder. Hoe ze zich hier doorheen slaat, door weet te zetten en genoeg veerkracht heeft om tegenslagen te boven te komen. En ook te kunnen genieten van de mooie momenten, zal per persoon en per situatie verschillen. Net zoals dat geldt voor alle andere moeders.

Dus ja, tienermoeders hebben een extra zware taak omdat ze zelf nog volop in ontwikkeling zijn, daarin plots een heleboel ruimte en tijd voor zichzelf in moeten leveren en ook nog eens de verantwoordelijkheid over hun kind moeten gaan dragen. En nee, dat wil niet zeggen dat het onmogelijk is. Een tienermoeder is niet per definitie een slechte moeder. Want waar een wil is, is een weg!
Nieuwsgierig naar de verhalen van tienermoeders en de weg die zij bewandelen? Kijk dan eens op

Lees meer van Ilse: Kinderpschycholoog bij voorbeeld alle dagen heel druk