Angst bij kinderen

In principe is angst zo gek nog niet, maar als het een angststoornis wordt, dan heb je een probleem. 

Angst is aan de ene kant een slechte raadsheer, in je angst kun je domme dingen doen, aan de andere kant is angst een niet te onderschatten overlevingsmechanisme. Het heeft in ons leven een alarmfunctie, het waarschuwt ons bij naderend gevaar. 

Maar je kan je voorstellen dat als dat alarmbelletje dagelijks meerdere malen afgaat en eigenlijk niet voor een duidelijke reden, dat het dan niet goed met iemand gaat. En het is makkelijk voorstelbaar dat een mens, een kind daar heel veel last van heeft.
Op dat moment spreken we van een angststoornis. 

Hoe ontstaan angststoornissen 

Angststoornissen kunnen op 2 manieren ontstaan: ze kunnen het gevolg zijn van een hele nare, schokkende gebeurtenis. Of ze worden veroorzaakt door een in aanleg aanwezige stoornis. Met andere woorden: de angst zit in je genen. Je kan je makkelijk voorstellen dat het een het ander ook makkelijk kan versterken. Is een kind al een tikje angstig van nature en maakt het wat naars mee, dan moet je misschien een beetje vinger aan de pols houden om te kijken hoe het loopt. 

Het verschil tussen angst klachten en angststoornissen 

Dat is eigenlijk niet zo moeilijk als het klinkt. Kort door de bocht geformuleerd: jij hebt angstklachten en de angststoornis heeft jou.
Van klachten kan je wakker liggen, je kan er mee tobben. Sommige mensen gaan te veel drinken of eten of roken. Kinderen worden vervelend en dwars, of juist heel stil en teruggetrokken
Bij een angststoornis, gaat een mens (jong of oud) dingen nalaten omdat hij er bang van is. En sleept hij als het ware de hele dag die angst met mee. Kijkt (bij wijze van spreken) de hele dag over zijn schouder om maar zeker te weten dat die angst hem niet volgt. 

Voorbeelden van angstproblemen 

Separatiestoornis (verlatingsangst)
Gegeneraliseerde angststoornis
Sociale angststoornis
Obsessief-compulsieve stoornis
Posttraumatische stressstoornis
Fobie
Faalangst
Angst voor nieuwe situaties 

Hoe herken je angststoornissen bij je kind? 

Het herkennen van een angststoornis is specialisten werk en ik zou je dringend aanraden het ook aan een specialist over te laten, voor je kind met een volledig fout stempel door het leven gaat.
Er zijn een aantal zaken waar naar gekeken wordt als men probeert vast te stellen of je kind gewoon een beetje angstig is of dat er meer aan de hand is. 

• Past de angst van het kind bij de leeftijd? 
• Is de angst heel heftig 
• Duurt de angst lang 
• Doet je kind dingen niet uit angst 
• Beïnvloedt de angst het dagelijks levenAngstproblemen kunnen van invloed zijn op het dagelijks functioneren en de gehele ontwikkeling van het kind.  Want angst gaat vaak gepaard met gevoelens van paniek en depressieve klachten. Kinderen met angsten kunnen voortdurend gespannen en prikkelbaar zijn. Daarnaast kunnen vermoeidheid, slaap- en concentratieproblemen ook het gevolg zijn van angstproblemen. 

Angst kan een heel ingewikkeld probleem zijn. 

Angst kan een heel ingewikkeld probleem zijn. En het is in zo´n geval dan ook goed zoeken naar de juiste hulpverlener(s). En dat kan niet meevallen… 

Angststoornissen komen vaak voor bij kinderen en adolescenten. Het is duidelijk dat ze een duidelijke negatieve invloed hebben op het functioneren van het kind. Deze invloed kan jaren duren.  Het kan zich uiten in de contacten en het functioneren binnen het gezin. Sterker nog: dergelijke angsten kunnen een heel gezin beïnvloeden. Dat gebeurt natuurlijk nooit van de ene dag op de andere, maar heel langzaamaan.
Onderzoeken hebben laten zien dat een kind met een angststoornis een- tot viermaal grotere kans heeft om op volwassen leeftijd ook aan een angststoornis te lijden. (Beidel & Turner 1997). Dus vroege herkenning en de juiste behandeling zijn heel belangrijk. 

Het herkennen van angststoornissen 

Het is lastig om angststoornissen bij jonge kinderen snel te herkennen. Dat komt omdat  kleintjes nog niet genoeg woorden tot hun beschikking hebben om uit te leggen wat ze dwars zit. En bovendien: elke peuter heeft z´n dwarse fase. Daarom is het best lastig voor een moeder om daar doorheen te kijken. En te zien dat je kind niet lastig of dwars is, maar bang. 

Bovendien en dat is de volgende complicerende factor: kinderen kennen allerlei heel ¨ normale” angsten…. 

Dit zijn soorten angsten die normaal zijn bij de ontwikkeling van het kind: 

Leeftijd en Bronnen van Angst

Zoals we al eerder zeiden, heel veel angsten zijn normaal voor jonge kinderen en geen reden tot zorg voor angststoornissen. Hier een kort en ongetwijfeld niet volledig overzichtje

0 – 6 maanden
Harde geluiden, verliezen van steun, plotselinge toenadering. 

6 maanden – 1 jaar
Hoogte/diepte, onbekende voorwerpen, geluiden. Maar ook vreemden, scheiding van de ouderfiguur. 

1 – 2 jaar
Natuurverschijnselen zoals water en storm en onweer. 

2 – 4 jaar
Dieren. En het zien van bloed. 

4 – 6 jaar
Donker, gefantaseerde figuren (bijv. spoken). Maar ook verlies van lichamelijke integriteit (bijv. naar dokter of kapper gaan). 

Rond 6 jaar
Zelfveroordeling (het geweten ontwikkelt zich, het kind vindt dat hij dingen niet goed heeft gedaan). 

6 – 12 jaar
Beoordeling door leeftijdgenoten. Falen bij prestaties. Of anticipatie op nare gebeurtenissen (bijv. bedenken dat de ouders zouden kunnen gaan scheiden). 

12 – 18 jaar
Beoordeling door leeftijdgenoten van het andere geslacht. Gevaren die niet direct met jezelf te maken hebben (natuurrampen, oorlogen). Maar ook hypochondrische overwegingen (bijv. krijg ik aids) 

 Bronnen:
http://www.gedragsproblemen-kinderen.info/
http://www.angstcentrum.be
ww.kijkopontwikkeling.nl

Lees verder Mijn kind: de basisschool- Kindjes net even anders gedragsproblemen, wat zijn dat?