Taalontwikkeling in vogelvlucht

Taalontwikkeling gaat natuurlijk over: hoe leert een mens een taal? Dat is best nog ingewikkeld, maar hier hebben we een handig overzicht. 

Over taal 

Taal is een geweldige vaardigheid om te bezitten, voor grote en voor kleine mensen. Er zijn mensen die zeggen dat het feit dat wij kunnen praten ons onderscheid van dieren. En daar zit wel wat in, vind ik. Ouders kunnen niet wachten het dat hun kind begint te praten. En dat is ook begrijpelijk, want dat is niet alleen gezellig, je hoeft als ouder steeds minder te raden waarom je kind huilt… Het geheim om je kind te stimuleren te praten, is eenvoudig: praat veel en luister nog meer. 

Je denkt misschien dat je kind in z’n eerste twee levensjaren leert praten, niets is minder waar! Leren praten leer je een heel leven lang. Kijk maar eens even een moment naar jezelf. Hoeveel nieuwe uitdrukkingen heb jij de laatste 6 maanden geleerd? Vast meer dan je dacht. 

* In de eerste 12 maanden leren baby’s vooral het “fundament ” van een taal, laten we zeggen: “hoe het werkt”. Ze beseffen al snel dat al die klanken van volwassenen betekenis hebben, alleen de betekenis snappen ze nog niet helemaal. Wel ongeveer.
 In de eerste drie jaren begrijpen kinderen veel meer dan ze zeggen. Dat is je misschien zelf ook al opgevallen. 

Het belang van taalontwikkeling 

* We kunnen nooit genoeg benadrukken hoe ongelooflijk belangrijk taalontwikkeling is voor ieder mens. Met taal kan je communiceren, gevoelens uitdrukken en de gevoelens van anderen begrijpen. Taal ondersteunt het denken en het vermogen om problemen op te lossen. Met taal kun je je relaties met anderen onderhouden. Stel je eens heel even voor dat je geen taal tot je beschikking hebt. Hoe laat je dan weten dat je graag een bruien boterham met kaas wil? Laat staan als het om lastiger zaken van het leven gaat. Taal begrijpen, ervan genieten en het kunnen gebruiken is de eerste stap op weg naar geletterdheid (kunnen lezen en schrijven) 

Wat kan je in dit blog verwachten: 

1 Hoe moedig je de taalontwikkeling van je kind aan? 

2 Wat mag je de eerste 6 jaar verwachten 

3 Wat is het verschil tussen spraak en taal 

voor sommige communicatie heb je geen taal nodig

Hoe moedig je de taal ontwikkeling van je kind aan?

De allerbeste manier om je kind een taal te leren is: praat tegen je kind: veel en vaak. En doe daarbij gewoon, heel gewoon. Gekke geluiden, gekke bekken, het is prima, maar niet de hele tijd. Dat wil je zelf ook niet. Een partner of een kind die de hele tijd de clown uithangt. Toch? 

* Behandel je baby als een “prater” vanaf het allereerste begin. Ga ervan uit dat je kindje terugpraat, wanneer je baby geluidjes naar je maakt. Zelfs als je kindje alleen maar aandacht aan je besteedt en niks “zegt”, maar naar je lacht bv, doe alsof je een gesprek een gesprek met hem voert. Als jij klaar bent met praten, geef je de beurt aan je kind. En reken maar dat je kind daarop zal reageren. Als je kindje brabbelt, brabbel terug en maak dezelfde klanken! Reken erop dat je kind dat prachtig vindt! 

 Nog een paar slimme tips: 

* Reageer ook op gebaren die je kind maakt. Schudt hij zijn hoofd? Beschouw het als een nee. En zeg dat ook. Wijst je kind naar een speeltje, pak het op en zeg: “o, de rode auto, wil je die hebben?” 

* Beschrijf wat er gebeurt, ook al snapt je baby er nog maar de helft van. Er zijn moeders die eraan moeten wennen ‘zomaar’ tegen hun baby te praten. Maar echt, je baby vindt het leuk! Als je praat over dingen waarvan je denkt dat je baby ze snapt, gebruik dan zoveel mogelijk verschillende woorden. 

* Regelmatig nieuwe woorden gebruiken, is erg goed voor de taalontwikkeling van je kind. Het helpt ze bij het ontdekken van de bedoeling van woorden. En hoe je die woorden kan gebruiken. 

* Lees boeken, beschrijf wat je op de plaatjes ziet. Kijk of de bibliotheek bij jou in de buurt programma’s heeft als peuter en baby voorlezen. En als ze dat niet hebben, dan hebben ze in ieder geval stapels prentenboeken. Die jij fijn thuis kan voorlezen. Zeker ook aan je baby van zes maanden! 

* Laat je kind ook de leiding nemen; ga in op wat ze aanwijst, zegt en brabbelt. 

* Bouw verder door op wat je kind zegt. Bv je kind zegt appel. Reageer dan bv met Wil jij een appel? Mama wil ook een appel. Kom we gaan een appel eten. 

* Liedjes zingen en zeker liedjes waar actie in zit: Hop paardje Hop bijvoorbeeld, of in de maneschijn, zijn ook heel goed voor de taalontwikkeling. 

als dat geen communicatie is!

Wat kan ik in de eerste 6 jaar verwachten

Denk erom: het gaat hier over gemiddelden en is maar een grove schatting, voor wat preciezere informatie kan je kijken bij: wat kan mijn baby van week tot week

3-12 maanden

In deze periode lacht en brabbelt je baby, begint hij klanken en gebaren te maken. Brabbelen is een belangrijke stap in de taalontwikkeling. Je baby maakt zelf taal en zo krijgt hij een talige reactie terug!  Zo rond het eerste levensjaar gaan kinderen echte woorden zeggen.

12-18 maanden

In deze periode begint je kind echt met praten, dat eerst echte woord, meestal rond 12 maanden en als je kind 18 maanden oud is beheerst het al zo’n 50 woorden. Baby’s kunnen meer begrijpen dan ze zeggen. Let op: ze kunnen een simpele instructie opvolgen. “Geef maar aan mama”, bijvoorbeeld En begrijpen het woord NEE. Maar pas op: een dreumes koppelt Nee aan de persoon die het woord uitspreekt. Met andere woorden: van mama mag het niet. Is mama weg? Dan is de Nee! ook weg. Dat is geen ongehoorzaamheid, dat is dreumes logica.
Als je baby met 12 maanden nog niet babbelt en brabbelt, is dat echt een reden om met het consultatiebureau of de huisarts te gaan praten, dan gaat de taalontwikkeling toch wat traag.

18 maanden tot 2 jaar

De vocabulaire van je kind breidt zich spectaculair uit. Minstens 300 woorden leert hij erbij! Bingo! En je zult zien dat hij nu ook zinnen gaat maken. De 2 en 3 woord zinnen. Dat is de eerste stap op weg naar het gebruiken van grammatica! Naar het maken van hele zinnen. Je kind begrijpt jou nu heel goed en jij begrijpt je kind…..meestal. Dat komt deels doordat een dreumes vaak een woord gebruikt om verschillende dingen aan te duiden.
En omdat je dreumes nog lang niet alle woorden correct kan uitspreken. Mijn zoon had heel veel moeite met de G. Als je vroeg: “hoe gaat het?”, antwoordde hij vriendelijk “Toet!”

We kunnen niet genoeg benadrukken dat elk kind zich in zijn eigen tempo ontwikkelt. Maar als je kind met 18 maanden nog helemaal geen pogingen doet om te praten, ga dan toch eens bij de huisarts langs.

2-3 jaar

Nu spreekt je kind in echte zinnen en spreekt ook (bijna) alle woorden netjes uit. Tegen de tijd dat je kind 3 is zullen eigenlijk alle mensen ( dus ook onbekenden) je kind begrijpen. Dit is ook de leeftijd waarop kinderen in hun spel beginnen te praten. Het tegen zichzelf praten in het spel, is ook heel belangrijk voor taalontwikkeling! En het is voor jou als ouder enorm leuk om naar te luisteren
Je kind begrijpt inmiddels ongeveer 1.250 woorden en kan er zo’n 1000 uitspreken en maakt nu echte zinnetjes van gemiddeld drie woorden.

4-5 jaar

Je kind is nu een echte kleuter, nog even en hij leert lezen en schrijven. Je kunt nu echt met je kind praten en hij praat niet alleen terug, hele verhalen krijg je! Je kleuter vindt niets leuker dan uren met je kletsen. Je kan je bijna niet meer voorstellen dat je zo hebt zitten wachten tot je kind zou gaan praten… De grammatica van een kleuter is nu helemaal of bijna helemaal correct.
.
5-6 jaar

In deze periode gaat de taal ontwikkeling van je kind steeds sneller en dieper. Je kind leert klanken te herkennen en leert welke tekens daarbij horen. Klank-teken-koppeling: het begin van leren lezen. Ook zul je zien dat je kind steeds ingewikkelder zinnen kan maken en synoniemen kent.
Dit is een goede periode voor gekke gedichtjes: ze helpen bij het leren van de klank teken koppeling

Taalontwikkeling het verschil tussen spraak en taal 

Spraak betekent: klanken produceren die woorden vormen. Het is een fysieke activiteit die vanuit de hersenen gecontroleerd wordt. Spraak vraagt om gecoördineerde en precieze bewegingen van de tong, de lippen, de kaken, het verhemelte, de longen en de stembanden (wedden dat je als je dit leest denkt: verhip dat is best veel!)
Om al die bewegingen gecontroleerd te kunnen maken, moet je veel oefenen.
En dat is dus precies wat kinderen in de eerste 12 maanden van hun leven doen. En, zoals je als ouder merkt, de ene klank gaat sneller dan de andere.

Taal betekent de woorden die je kind begrijpt en gebruikt, maar ook hoe je kind die woorden gebruikt. En natuurlijk verstaan we onder taal niet alleen het gesproken, maar ook het geschreven woord. Taal bestaat uit: vocabulaire, grammatica, redeneren.

Vocabulaire: een duur woord voor woordenschat, we zouden kunnen zeggen: het woordenboek in iemands langetermijngeheugen

Grammatica: de regels die bepalen hoe wij zinnen maken. Deze regels leert een kind door ervaring en het goede voorbeeld.

Redeneren: is wat we noemen een taalvaardigheid, hoe handig ben je met taal, kan je grapjes maken, gedichten schrijven, verhalen vertellen?

Wanneer je even stil staat bij hoe ingewikkeld taal en leren praten is, dan ben je op z’n minst even onder de indruk….